Inama y’Abakuru b’Ibihugu 12 bihuriye mu Nama Mpuzamahanga y’Akarere k’Ibiyaga Bigari, ICGLR, yabereye i Luanda muri Angola ku wa Gatandatu tariki 03 Kamena 2023, yafashe imyanzuro itandukanye irimo n’uwemerera Umuryango w’Ubukungu bw’Ibihugu byo muri Afurika y’Amajyepfo, SADC kohereza ingabo mu Burasirazuba bwa Repubulika Iharanira Demokarasi ya Congo kurwanya imitwe yitwaje intwaro ku ikubitiro M23.
Iyi nama yabereye mu muhezo yitabirwa n’abakuru b’Ibihugu n’ababahagarariye 12. Abayigize bemeje ko imyanzuro ihuriweheho n’Ibihugu yafatiwe i Luanda mu Ugushyingo 2022 ikongera kuvugururwa muri Gashyantare 2023, ishyirwa mu bikorwa uko yakabaye.
Iyi nama idasanzwe ya ICGLR yashimangiye umwanzuro wa SADC wo kohereza ingabo mu Burasirazuba bwa Repubulika Iharanira Demokarasi ya Congo.
SADC yemeje ko igiye kohereza ingabo mu Burasirazuba bwa Repubulika Iharanira Demokarasi ya Congo (RDC) ku itari ya 8 Gicurasi 2023, mu nama yabereye muri Namibie, yahuje inzego zishinzwe umutekano n’ingabo muri aka karere.
Yafunguwe na Perezida wa Namibie, Hage Geingob, yitabirirwa na Cyril Ramaphosa wa Afurika y’Epfo, Félix Tshisekedi wa RDC, Samia Suluhu Hassan wa Tanzania. Angola, Malawi na Zambie byari bihagarariwe n’abaminisitiri.
Mbere y’uko iyi nama iba, ubuyobozi bwa Repubulika Iharanira Demokarasi ya Congo bwari bwasabye SADC ubufasha ngo ingabo z’Igihugu, FARDC zibashe gutsinda umutwe wa M23 bamaze umwaka urenga bahanganye.
Umugaba w’ingabo za Repubulika Iharanira Demokarasi ya Congo ushinzwe ibikorwa, Géneral Major Chico Tshitambwe mu ruzinduko yagiriye mu Bihugu byo muri Afurika y’Amajyepfo (SADC), yavuze ko amaso yabo bayahanze SADC kugira ngo ibafashe guhashya M23 yazonze Leta ya DR Congo.
Inama ya ICGLR kandi yemeje ko Angola igomba kohereza ingabo zizafasha mu kubungabunga umutekano mu gace abarwanyi ba M23 bagomba kubamo nk’uko byemejwe n’abakuru b’Ibihugu bya EAC mu nama yabo ya 21 iherutse kubera i Bujumbura n’ubwo M23 iherutse gutangaza ko idakozwa ibyo guhirizwa hamwe kuko ngo yaba ari amayeri yo gushaka kubica uruhongohongo.
Mu byemezo yafashe, harimo no kongerera manda ingabo za EAC (EACRF) zoherejwe muri DR Congo mu mpera z’umwaka ushize, ikazarangira tariki 08 Nzeri 2023. Ikindi ni uko abarwanyi ba M23 bagomba kujyanwa mu kigo cya gisirikare cya Rumangabo hamwe n’indi mitwe yitwaje intwaro.
Inama ya ICGLR yagarutse kuri uwo mwanzuro usaba M23 gusubira inyuma ikava mu duce yari yarigaruriye ikajya i Rumangabo, nyuma ikerekezwa i Maniema mbere yo kwamburwa intwaro no gusubizwa mu buzima busanzwe.
Abakuru b’Ibihugu n’abahagarariye Ibihugu byabo bashyizeho itariki ntarengwa ari yo ya 23 Kamena 2023 izaberaho indi nama i Luanda ihuje impande enye, ni ukuvuga Umuryango wa Afurika y’Iburasirazuba (EAC) ICGLR, SADC na CEEAC ikazaba iyobowe na Afurika Yunze Ubumwe.
Inama ya ICGLR yitabiriwe na Perezida wa Komisiyo ya Afurika Yunze Ubumwe, Moussa Faki Mahamat, Intumwa Yihariye y’Umunyamabanga Mukuru w’Umuryango w’Abibumbye ushinzwe Akarere k’Ibiyaga Bigari, Huang Xiang n’Umuyobozi w’ibikorwa bya MONUSCO, Bintou Keita.
Perezida wa Repubulika Iharanira Demokarasi ya Congo, Félix Antoine Tshisekedi Tshilombo yari aherekejwe na Minisitiri w’Intebe wungirije ushinzwe ingabo, minisitiri w’ububanyi n’amahanga n’abandi baminisitiri muri guverinoma, mu gihe u Rwanda rwahagarariwe na Minisitiri w’Intebe Dr Edouard Ngirente.
